Het effect van cafeïne in thee: veelgestelde vragen

We krijgen de vraag erg vaak: Hoeveel cafeïne zit er in thee? In welke thee zit het meeste – of juist het minste – cafeïne? In deze blog post proberen we alle vragen te beantwoorden, zodat je een goed overzicht krijgt van de hoeveelheden cafeïne in koffie en in verschillende theesoorten, en van de effecten op je lichaam.
1. Verschillen tussen cafeïne en theïne
Eerst even terug naar de basis. Want wat is cafeïne eigenlijk precies? En wat is theïne dan?
Wat is cafeïne?
Cafeïne is een stof met een activerende werking, die van nature voorkomt in koffie. Ook cacaobonen, maté (een matcha-achtige drank uit Zuid-Amerika) en guaranabessen bevatten van nature cafeïne. Een plant maakt het stofje aan om zich te beschermen tegen insecten die de blaadjes aanvreten. Cafeïne werkt verlammend voor deze insecten. De molecuulformule van cafeïne luidt: C8H10N4O2.
Wat is theïne?
Scheikundig gesproken is theïne dezelfde stof als cafeïne: de molecuulformule (C8H10N4O2) is hetzelfde. Alleen bedoelen we met theïne altijd cafeïne die afkomstig is uit theeblaadjes. Zo is guaranine óók hetzelfde als theïne en cafeïne, alleen is het dan cafeïne die afkomstig is uit guaranabessen.
Zit er meer cafeïne in koffie dan in thee?
Hoewel er in zowel koffie als thee cafeïne zit (die in thee geen cafeïne heet maar theïne genoemd wordt) zit er wel méér van deze stof in koffie. Per kopje bevat een kop koffie ongeveer 2 tot 3 keer meer cafeïne dan een kop thee. Het verschilt overigens per soort koffie hoeveel cafeïne die precies bevat: filterkoffie is doorgaans rijker aan cafeïne dan bijvoorbeeld espresso.
2. Cafeïne in thee: hoeveelheid en variatie
Zit er altijd cafeïne in thee?
Ja, er zit altijd cafeïne in thee. Of je nu groene thee drinkt, de nog lichtere variant die witte thee heet, of juist zware zwarte thee. Het verschil met koffie is dat de cafeïne in thee geen cafeïne heet, maar theïne genoemd wordt. Dat verandert niets aan de stof zelf, die blijft hetzelfde opwekkende effect geven. Als je koffie drinkt om je energieker te voelen, dan kun je dus eigenlijk net zo goed een kop thee kiezen!
Verschillen in cafeïne in groene, witte, zwarte en rooibos en jasmijn thee
Als je kijkt naar het theïne-gehalte van verschillende theesoorten kun je onderscheid maken tussen lichtere en zwaardere theeën. Het verschil tussen groene en zwarte thee is dat de blaadjes van zwarte thee veel langer fermenteren en oxideren dan de blaadjes van groene thee. Een langere oxidatie geeft een thee meer theïne (= cafeïne). Dat betekent dat donkere theesoorten (zwarte thee, oolong thee) meer theïne bevatten (30 – 40 mg per per kop) en lichtere theesoorten (witte thee, groene thee) minder theïne bevatten (15 – 20 mg per kop).
->Lees ook deze blog post over de in totaal 5 verschillende theesoorten die er bestaan.
Hoeveel cafeïne zit er in thee?
De hoeveelheid cafeïne per kopje thee hangt af van het soort thee. De vuistregel: hoe lichter de thee (witte thee, groene thee) hoe minder cafeïne het bevat. Hoe donkerder de thee (zwarte thee, oolong thee) hoe meer cafeïne het bevat.
Thee smaak | Cafeïne per kop | Verschil met koffie |
Groene thee | 15-20 mg | – 75% |
Witte thee | 10-15 mg | – 15% |
Jasmijn thee | 15-20 mg | – 75% |
Rooibos thee | 0 gram | – 100% |
Zwarte thee | 30-40 mg | – 50% |
Koffie | 60-80 mg | – 0% |
In welke thee zit geen cafeïne?
Thee of koffie drinken zonder cafeïne is eigenlijk onmogelijk. Wel kan het drinken van kruidenthee een oplossing zijn. Rooibos is thee zonder cafeïne. Kamillethee is (meestal) ook thee zonder cafeïne. Officieel mag kruidenthee geen ‘thee’ heten: er zitten namelijk geen theeblaadjes in. Officieel heten dit soort blends daarom kruideninfusies. Rooibos is dus kruidenthee, net als bijvoorbeeld kamillethee. Voorbeelden van kruideninfusies zijn onze Sweet Dreams infusie met kamille en de TEAmwork Tea rooibos blend Funky Fruit. Een kruideninfusie (de officiële naam voor kruidenthee) is vaak volledig cafeïne-vrij (en dus ook theïne-vrij).
3. Veelgestelde vragen over cafeïne in thee
1. Is cafeïne ongezond?
Cafeïne is alleen giftig als je er een schadelijke hoeveelheid van binnen krijgt. Een volwassen man moet bijna 200 koppen koffie drinken om een schadelijke dosis cafeïne binnen te krijgen. Die kans is dus klein. Wel heeft cafeïne een sluipend effect: gewenning. Bij langdurig gebruik van producten met cafeïne treedt gewenning op: dan moet je meer drinken om hetzelfde effect te bereiken. Plotseling stoppen met cafeïne na langdurig gebruik leidt vaak tot hoofdpijn, trillerigheid of vermoeidheid.
2. In welke thee zit geen cafeïne?
Alleen in kruidenthee zit geen cafeïne. Dat zijn theesoorten waar geen enkel theeblaadje in zit, maar alleen gedroogde kruiden. Rooibos is bijvoorbeeld een kruidenthee. Gemberthee van alleen gember is ook een kruidenthee. Kamillethee van alleen kamille en andere kruiden is ook een kruidenthee. Officieel heten theesoorten zonder thee: kruideninfusies.
3. Hoeveel cafeïne zit er in kopje koffie?
Gemiddeld zit er 60-80 mg cafeïne in een kopje koffie van 150 milliliter. Bepaalde koffiesoorten of zettechnieken (perculator, espresso) zorgen voor koffie met meer cafeïne dan gemiddeld.
4. Zit er cafeïne in groene thee?
Ja, in groene thee zit cafeïne. Dat noemen we theïne, omdat de cafeïne in theeblaadjes zit. Scheikundig gezien zijn cafeïne en theïne dezelfde stof. In groene thee zit gemiddeld 15-20 milligram theïne per kopje. Ter vergelijking: een kopje koffie bevat ongeveer 4x zoveel cafeïne: 60-80 milligram per kopje.
5. Welke thee heeft het meeste cafeïne?
Zwarte theesoorten bevatten het meeste cafeïne. Deze theesoorten zijn langer geoxideerd en gefermenteerd. Een langere oxidatie geeft een thee meer theïne (= cafeïne). Hoe donkerder de theesoort, hoe meer cafeïne erin zit. Gemiddeld zit er 30-40 mg cafeïne in een kop zwarte thee van 150 milliliter.